Over de zaligheid der helaasheid der dingen

De Helaasheid der Dingen is één van de films die al in geschiedenisboeken terecht was gekomen voordat het grote publiek er ook maar iets van gezien had. Hij wordt nu reeds de hemel in geprezen en wordt bovendien onze inzending van de oscars, in de plaats van de meest populaire Vlaamse film aller tijden, Loft.
Het zou natuurlijk leuk zijn voor filmrecencenten om zo'n film, tegen alle verwachtingen in neer te schieten. Een val is des te pijnlijker van op de hoogste verdieping.
Helaas! De hoogste verdieping is nog te laag voor dit meesterwerk. Het verhaal kennen we allemaal, aangezien we allen het boek gelezen hebben. Gunther Strobbe groeit op in het dorp Reetveerdegem, alwaar zijn beïnvloedbare jonge geest over en weer wordt geslingerd tussen zijn drinkende, dansende, roepende, kakkende en neukende nonkels aan de ene kant, en zijn de school als deur naar een grotere wereld aan de andere kant.
De decadentie die door Dimitri Verhulst prachtig werd beschreven is schijnbaar moeiteloos vertaald naar het witte doek. Voor de befaamde Vlaamse kleinburgerlijkheid hoeft dus al niet gevreesd te worden. Voor ieder wat wils: piemels, tetten, kots, huiselijk geweld en seks voor wie van beelden houdt. Voor wie het meer op audiovlak zoekt zijn er scheetgeluiden en zinnen als: "laat mij kakken" en "mijn pruim is nat".

Het zien van deze film, in combinatie met een les dramaliteratuur later die dag, brachten me tot enkele overpeinzingen. Toen het postmodernisme half jaren 70 ontstond als reactie op het ongebrijdelde optimisme van de moderniteit, werden aan de 'hogere kunst' ook 'volksere elementen' toegevoegd. Er was immers geen basis meer waarop men kon steunen om te beweren dat de levensstijl van de rijken de beste was. De persvertoning die ik bijwoonde leek me het summum van deze evolutie. Een zaal vol high society: journalisten, studenten en prominenten die buldert van het lachen wanneer er iemand een scheet laat. Tegelijk wordt waarschijnlijk wel vergeten hoe autobiografisch dit verhaal is. Maar ja, Dimitri Verhulst hoort ondertussen zelf bij ons elitaire clubje en kan duchtig meelachen met die bende marginalen. Haha prot.

Misschien wordt tijdens het lachen wel vergeten hoe mooi de dubbelzinnigheid van Gunther's bestaan in beeld wordt gebracht. Geen Darth Vader in dit verhaal, enkel een man die het beste voor heeft met zijn zoon, maar nog niet voor zichzelf kan zorgen. Een verhaal van mensen die gezellig in een heel kleine wereld wonen, maar een hel voor wie de grenzen van die wereld wil overschrijden.